Sproloquio 1996

SANDRONE: Zemiàn ca si nèe a Modna, mudnês ca si nèe descòmed a piaza Granda come mè, extracomunitari mudnês e mudnês a crescita zero, salute e rispetto. A-v salùt cume a fèva Napoleòun, che dusèint an fa, circa in chi giôren chè, al tachèva la campagna d'Italia atês a Modna... e al vinzìva e al gratèva... al vinzìva e al gratèva.

SGORGHIGUELO: Mo' alóra, popà, l'è quáll cl'ha inventèe al gratta e vinci...

SANDRONE: Gabiàn! Tè ét grât e t'é-n vinz mai, invèci lò, prémma al vinzìva e po' al gratèva. Per quindi, a-v dégh salute! Ma cóme Napoleòun, al rispèt a-m'al mátt in bisàca e a cumìnc a dir quáll ca gh'ho in dal magòun. Al savìv ca gh'ham un séndech nôv? Giuliano Barbolini. Un bel ámm, cun la bèrba, cal grata la erre, cal pèr un pritèin dla Córria...

SGORGHIGUELO: Per furtùna cal grata sol la erre... A mè, comunque, a-m piasìva piò 'na bela ragazôla, come quálla ca gh'avìven prémma...

PULONIA: A me, inveci, a-m piès de piò quást chè, un bel zuvnòt cun du òc ch'i-t fulmìnen... E po', i dìsen che adèsa in Cumùna i rìghen tótt drétt chi pèren di bersaglièr...

SANDRONE: Bela forza, a-n n'è stèe elèt dal popolo?

SGORGHIGUELO: Sè, mo' la zunta al sl'è scelta su misura. Oh,... tótt cun la bèrba come lò e un anch cun l'urcìn. A-m srév piasù, inveci, che ed stanèli a-gh n'in fóss de piò...

SANDRONE: Ogni modo, i dìsen che granèda nova la spàza bèin la ca'. Oh, a-gh-n'è un gran bisàgn, perchè quànd a vègn a Modna, a-n m'orizòunt piò. Se sta zitèe la gh'iva quel ed bel, i èren propria zêrt strèdi cl'éra un piasèr pasèregh cun al cavàl. Adèsa, inveci, i fan de tótt per strichèrli, a tachèr da cors Vitòri... Quand po' a sun arivèe ind-al piazèl ed la staziòun, a-m sun dmandèe sa i-aviva sbaglièe zitèe... Duv'el andèe cal bel slèrgh d'na volta? Adèsa al pèr adàt sôl a fèrgh al zôgh ed l'oca... I vièl dal parco i-en dvintèe bòun per 'na gimcana. E in-ch'egli ètri strèdi, se t'e-n ghe ménga i òc da gat, a-t vin adòs un filibus cal gira còuntra man...

SGORGHIGUELO: Papà, et vést che al séndech nôv l'ha tirèe via tótt i semàfor indùv-a-gh'era scrétt Avanti e al gh'ha méss qui cun l'umarcìn verd?

SANDRONE: Mo per forza, adèsa can vin piò fora al sô giornèl, l'éra armès l'ùnic a fer publicitèe ai socialésta... L'ha pruvèe a mátter Unità al post dl'Avanti, ma al Tar al gh'ha bucèe la proposta...

SGORGHIGUELO: E i semàfor vèc che fin hani fat?

SANDRONE: A li ha mandèe tótt ad Amamèt, perchè sôl lè l'ha catèe chi i cumprèva. Chè, infati, i socialésta i-en sparì anch da-la zunta e a-n s'i-n cata piò un, gnànch a paghèrl a pês d'or...

SGORGHIGUELO: L'è propria un pchèe, perchè adèsa che a va ed moda al gratta e vinci, lor i éren ed sicùr i piò pràtic...

SANDRONE: Tés mo', ca dêv parlèr mè. A propòsit ed nuvitèe, zemiàn, a-i ho let ind-al giornèl che l'Usl la dêv sistemèr al tràfic a Modna. Va bèin che la circolaziòun veicolistica la va come l'asistèinza sanitaria, cioè l'è quesi fèrma, ma a-n capéss l'istàss sa gh'èintra l'Usl...

SGORGHIGUELO: Papà, a-s dìs �sler, ménga Usl...

SANDRONE: Uslèr? Mo chi el?

PULONIA: Vè, brótt spurcaciòun, descàr mo' cuma a-t'ha insgnèe to mèdra!

SGORGHIGUELO: Stàm mo' a scultèr. �sler l'è un inzgnér svìzer cal duvrév, per sôl trèinta milièrd, arbaltèr tótt quáll cl'è stèe fat infìn adèsa da Fauchè...

PULONIA: Fauchè, �sler, ma eni tótt furastêr qui chi déven sistemèr al tràfic? Mai pusìbil c'a-n-gh-sia ménga un caiòun d'un mudnês capàz ed fèrel. E magari spendànd meno?

SGORGHIGUELO: Mama, Fauchè l'è quáll cal s'ha regalèe la rotànda dal Tempio e �sler l'è un cal dìs cal farà andèr al tràfic damànd un arlôi svìzer...

SANDRONE: Mo Uslèr l'ha fat i còunt sèinza i mudnês, perchè lò al cràdd d'êser come a ca' sua, indove i mezzi pubblici i spàchen al minùt. I mudnês, inveci, i spàchen el tabèli del fermèdi...

PULONIA: Mo i-n s'avìven pruméss un autobus ogni quèrt d'ora e che al màsim al pasèva a tersèint méter da ca'...

SGORGHIGUELO: Parole... parole... parole....

SANDRONE: Vàddet, Pulonia, i l'han pruméss sèinza badèr ai sciòper di filibustièr. I m'han détt che adèsa, oltre a i orari di autobus, ind-el tabèli a-gh'è anch i orari di sciòper... A ogni modo, zemiàn, stèe tranquél. Se dàpp mezòra ch'aspetèe, a-n pasa gnìnta, a vol dir che dedlè a des minùt a pasa al corteo di autésta in sciòper, ch'iv càrghen sò e iv pòrten a gratis in piàza Granda, cun el bandér e la banda. E a propòsit ed ritèrd, a-m voi scusèr, perchè a sàm arivèe tèrd anch st'an. Erio, al mê cavàl, arivèe a la rotànda, al s'è fermèe a magnèr l'érba e a-n gh'era vérs ed tirèrel via... L'è sucès come ind-al piazèl ed la staziòun in dove, un pòch per la gatèra ed la gèint e un pòch per quálla dal tràfic, mè e la Pulonia a-i-avìven pérs Sgurghéghel...

PULONIA: Mo savì in dove l'era andèe cal spurcaciòun? Al s'era méss atàch a la vedrèina ed cal negòzi nôv in dove i vánden la roba a luci rosse, mo sè, insámma, a-i-havì capì, al sexy-coop... Bèin, a-n-n'al desciuldèva piò nisùn. Tànt che Sandròun l'è duvù andèr a zerchèrel... L'è turnèe cun i òc fôra da la testa, tótt sudèe...

SGORGHIGUELO: Mo lasa stèr, mama, Piotòst, papà, et sintì? I dìsen che st'ètr'an la rotànda i la tòrnen a desfèr...

SANDRONE: I la desfàn n'ètra volta? Mo fer e desfèr a-n n'è tótt un lavurèr? Tànt, a lôr a-gh'interèsa pòch, perchè a peghèr l'è sèimper Sandròun... Per la rotànda, inveci, mè a gh'avrév propria un bel progèt. Mo perchè in-gh'fani un gran bidè per l'igiene intima delle signorine chi lavòren in zona? Acsè i uniréven l'ùtil, al diletévol e anch l'igiene... Piotòst, zemiàn, cus a-m giv ed cla bresa che i nòster ministradòr i-s pàsen da un a cl'èter ad alta velocità? Al sendèch al s'è catèe propria 'na bela gata da petnèr! Oh, i m'han dét cl'è turnèe apòsta a ca' in prèsia dal Brasìl, mla cl'è nêgher da fer invéddia...

SGORGHIGUELO: Mo el dvintèe nêgher per al sôl o al nervôs?

SANDRONE: A voi vádder, me, cum'al gh'selta fora adèsa. Nord, sud, sàt-tera, i fághen mo' quáll chi vòlen... Sôl ch'in rìven fin al Bòsch ed Sátta a taìres la ca' in du!

SGORGHIGUELO: Péinsa, papà, se al camarèin l'armàgn dedlà da la ferovìa... e a la mama l'a-gh tacca ed tirèrs la carta igienica da la fnèstra...

PULONIA: Et capirèe s'tan tirèv fora al cêso...

SANDRONE: Alôra, stèe mo' a sintìr, mudnês. Se l'alta velocitèe i la fan pasèr a nord, el vachi el se spavèinten e i dan indrê al lat. Si la fan pasèr a sud, a se smarès al pasarèini dla Brusèda. Si la fan pasèr in cèinter...

SGORGHIGUELO: Mo si la féssen pasèr per cors Vitòri, acsè 'na bòuna volta a sparés tótt chi stôren scagazòun?

SANDRONE: Mo tès, galbéder, in cors Vitòri, piotòst, i déven cavèr via le isole del tesoro...

PULONIA: Mo cus'eni le isole del tesoro?

SANDRONE: I-en le aiuole spartitraffico pugèdi in mèz ed strèda, cum a-gh'è anch in vièl Fabrézzi...

SGORGHIGUELO: Al tesòr a l'ha catèe i mecànich e i caruzèr. A forza ed giustèr al màchini ch'el gh'han sturlèe atàch quànd a-gh'è la fumana, i han fat i milièrd!

SANDRONE: E a propòsit ed nuvitèe, zemiàn, a bulátta cum'andàmia?

PULONIA: Bulátta? L'a-n srà ménga 'na nuvitèe!

SANDRONE: Iv vést ca cráss incòsa? A cráss anch i pensionèe...

SGORGHIGUELO: Mo a sàm sèimper pèra, perchè a cala el pensiòun...

PULONIA: A cala anch i butghèr in cèinter...

SANDRONE: Però a cráss i ipermerchèt...

PULONIA: A cráss al telèfon...

SANDRONE: Per quáll lè, mè a-gh'ho al rimédi: a mátt sò un alevamèint ed pizòun viazadòr e a fagh al colegamèint Bòsch ed Sátta-Modna: cun un chìlo ed furmintòun, Pulonia, et fèe tótti al sbraghirèdi interurbani et vô...


PULONIA: A cráss anch el banch...

SANDRONE: Se, mo' a cala po' i interèsi...

PULONIA: A cráss l'abunamèint a la televisiòun...

SANDRONE: Mè st'an a pègh la multa, perchè a-n voi ménga ris'cèr d'avèr un pòst in prémma fila al Festival ed Sanremo... con Pippo Baudo in braza.

PULONIA: I han chersù anch l'afét...

SANDRONE: E anch per cal lavôr lè mè a-gh'ho la soluziòun. A gnámm zà da cuntadèin e andàm a fer i camarànt in 'na ca' dal Cumùn. Tant, al dà via i apartamèint come i fan ai supermerchèt, tre per due...
PULONIA: E po' a nuèter a-s basta pòch, dô cambri, al servézzi e un cucinotto...

SGORGHIGUELO: Mama, a srèv méii la Cucinotta...

SANDRONE: Tès, fiôl d'un èsen salvànd tô pèder. A voi dir ai nòster amìgh mudnês che n'étra nuvitèe cal s'ha regalèe Giuliano i-ein stèe i vigili di quartiere.

PULONIA: Ma sa sérvni?

SANDRONE: Dato che tótt i dè al Cumùn al fa fer San Martèin ai sô ufézzi, i vigili di quartiere i dévnen insgnèr a i impieghèe cumunèe in dove i déven andèr a lavurèr a la matèina. E spieghèr ai zitadèin cum'i déven fer per catèri...

SGORGHIGUELO: Perchè, i impieghèe dal Cumùn lavòrni anch?

SANDRONE: Tès, che tótti al veritèe i-n stan ménga bèin détti...

PULONIA: Piotòst, Sandròun, i vigili di quartiere pólni fer el multi anca lôr?

SANDRONE: A fer el multi i-en bele abàsta chi éter! Anzi, pinsèe che st'an i-en anch furtunèe, i ciàpen de piò...

PULONIA: E perchè pò i ciàpen de piò?

SANDRONE: Perchè al méll-nuvzèint-nuvantasê l'è un an bisestìl... Acsè i gh'han un dè de piò per lasèr chi maledátt fuiàtt zal sàtta ai tergicristàl... E vést cl'è un an cun un dè de piò, a degh a i nòster ministradòr chi se sgàgen a finìr i lavôr ed pulizia dal Dòm, cal bel monumèint chè davanti. Perchè, se no, mèinter i-en ancárra drê a pulìr al dedrè, a se sporca n'ètra volta al davanti...

PULONIA: Tès mo' Sandròun, piantala ed dir sol del caiunèd. E lasa parlèr to muièra, se no a m'iscrév al Movimento di liberazione della donna, c'a-t starévv bèin come un visti nôv. Ragazôli, alôra, fàmia un pòch ed sano pettegolezzo? Iv sintì Big Luciano? Mo sé, Pavaròti... Ai-ho let ind-al giornèl cal se méss a córrer la cavalèina anca lò...

SANDRONE: Coiózzi, a forza ed stèr in mèz a di cavài... Adèsa ai-ho capì perchè al canta sèimper "Nessun dorma..." A la not al gh'ha quel èter da fer...

PULONIA: Vè, mo' csa dit? Guèrda e impèra, piotòst. Luciano l'ha ciamèe a Modna Lady Di....

SGORGHIGUELO: Di....t da bòun. Vlìvel dmandèregh di cunsélli a propòsit dla cavalèina? La pricipàssa, dal rèst, l'è onna che ed cavài l'a-s'n'intànd...

SANDRONE: Per mè la s'intànd piò che éter ed cavalèr...

PULONIA: Cun vuèter du imbambì a-n s'pol mai parlèr sul seri. Ragazôli, iv sintì che un mudnês al sta per andèr ind-la luna? Mo' ech sudisfaziòun... T'e-n psiv êser tè Sgurghéghel?

SANDRONE: A pert che tô fiôl ind-la luna al gh'è da quànd l'è nèe, mè su la luna a savrév chi mandèregh... Ma sèinza bigliátt éd ritòrn...

PULONIA: Piotòst, ragazôli, a-v vlìva dmandèr quelch cunsélli a propòsit éd la salsa. Mo el un quel cal sfa in cusèina o ind-chi dencingin che adès i van ed moda? I dìsen che propria a Modna a gh'è un can gròs dal parlamèint cal li vol srèr...

SANDRONE: Ma pusìbil che a Modna a-gh sia sèimper un cal vôia srèr prima che in che gli èter zitèe i post dove i ámm is divérten?

SGORGHIGUELO: Perchè, a Modna cus'hani srèe prémma che in chi egli èter zitèe?

PULONIA: Tès, muclòun, che tè t'en n'er gnànch nèe.
Làsem parlèr, che mè a ca', per a-n pêrder né Baudo né la Carrà, a-n gh'ho mai tèimp ed ciacarèr...

SANDRONE: Vè, Pulonia, set che da la Carrà a-gh voi andèr anca mè? I dìsen cla fa i miràcol! A gh voi dmandèr se inveci ed fer cumparìr di parèint chi éren sparì, la fóssa bouna ed fer sparìr qui ch'a gh è... Sè, perchè fra cal sgarbadàz éd Sgarbi e cal milanèsta éd Berlusconi, t'è sèimper lè éch tatt davanti alla televisiòun...

PULONIA: Perchè, mi consenta..., ét gelôs?

SGORGHIGUELO: Be', tès mo' mama, che adès l'è arivèe al mumèint dal mê discòrs... Spurtìv éd Modna, ca gh'avì al tifo e anch la scarlattèina, mo' csa gìv éd la nostra squèdra, che piò la pérd e piò a gh è del curdèdi per cumprèrla?

SANDRONE: Dal curdèdi? Dal scurièdi, a-gh vrév... A-i-ho paura che cla societèe l'è l'a-n la vóia nisùn, gnanch a gratis...

SGORGHIGUELO: Mo csa sêt tè, popà, ed chi zôga in zal e blò?...

SANDRONE: Tès, bagiàn, che a la cinza a gh'ho zughèe anca mè, a i mê tèimp. A-iera in del risérvi dal Bósch éd Sàtta...

SGORGHIGUELO: Sêt sa gh'è? A sàm sfurtunèe cóme i can in cêsa, per via di námm...

SANDRONE: Per via di námm?

SGORGHIGUELO: Sè, papà, mo sa vôt cla faga na squèdra cla gh'ha un ceintravanti cal s'ciama Muoio? Na dmànga, in tribuna, un tifòs l'ha tachèe a sbraièr "Muoio, Muoio!...". I-en arivèe i infermér ed Modena Soccorso e i l'han purtèe a l'ospedèl. E po', csa dìt ed cl'alenadòr chi han cazèe via che è poc e c'a-s ciama Regno... Savìvni ménga, i dirigèint, ca sàm in Repubblica? Mo cal l'avlés vlù al presidèint Degli Albertini, cl'è un còunt? Del rèst, i-gh l'avìven tótt cun Regno. Pèinsa che i avìven anch propòst éd cambièr al al Padre Nostro...

PULONIA: Bèin, mo csa gh'èintra, adèsa, al Padre Nostro?

SGORGHIGUELO: Perchè a un zért pùnt, a-s dìs... "...venga il tuo Regno"... Piotòst a-m pèr giòst fer gli auguri a Melotti, finalmèint un mudnés, al nôv alenadòr cal taca dmànga countra l'Alesàndria. Mo cambiàm descòrs, cl'è méii. E per pasèr all'automobilismo, popà, csa dìt dla Ferari, cla tòlt un pilota già bel-e scumachèe...

SANDRONE: T'è pròpria un galbéder. Vè, mo csa t'hani insgnèe a scôla? A-s dìs Scumachèr...

SGORGHIGUELO: Del rèst, se al Modna a-n vìnz ménga e la Feràri...

SANDRONE: ... pure...

SGORGHIGUELO: ... a gh è sèimper la Daytona Las...

SANDRONE: Las...mel dir, vè, cla squèdra lè la va avanti a forza éd braz. Ma éd chi braz lè a gh n'è dimóndi bisàgn anch in campagna... E a propòsit éd campagna, chèr i mê mudnês, a-v còunt quàsta e po' a vagh via, perchè a-i'ho parchegèe la caròza in via Scudari, in dove i han més al divièt ed sosta con rimoziòun garantìda e infàti a gh è sôl él màchini di sgnôr dal Cumùn... A-n vrévv catèr quel da dir cun onna éd cal gàfi in stanèla ch'i-n'a-n perdunèe la multa gnànch al sô comandànt... Mo, iv sintì che bèli nuvitèe a gh è in politica? A cráss de tótt... Bèin, mè, tant per stèr da la pèrt di ptòun, ai-ho piantèe un po' d'ulìv, soquànti quêrz e dimóndi cespólli ed tótt i culôr... A-n se sa mai! Ai-ho fat al parlamèint in campagna...

SGORGHIGUELO: Ma, popà, nuèter, in campagna, a-gh'ham anch del bésti...

SANDRONE: A-n te preocupèr, ch'i-n mànchen gnànch in parlamèint... Cun la diferèinza che quálli chi stàn in dla stala i san d'êser del bésti, inveci qui ed Ràmma i cràdden ed salvèr l'Italia... Pòvra Italia...

PULONIA: Ragazô e ragazôli, prémma d'andèr via, però, a vóii fer due salùt. Un l'è per al nôster arziváschev, cal lasa al Dòm dápp soquànt an ch'l'è a Modna. Al s'è tant inamurèe dla nôstra bela zitèe, cl'ha decìs ed restèr chè anch da pensionèe. Cl'éter l'è per un mudnês ch'a-n gh è piò, al cavalèr Giorgio Fini. Al s'ha lasèe propria du mês fa, per vulèr in paradìs... L'éra un amìgh dla Societèe dal Sandròun e d'éd tótt i mudnês. A sun cunvìnta che anch da la sò, in mèz a-i zampòun e i turtlèin cl'ha preparèe per i ànzel, incô al se stia guardànd. E adèsa a-v dev fer 'n'arcmandaziòun. Dmànga desdòt, purtèe tótt i putèin in custòm a la Mascherina d'oro, al Teatro Sacro Cuore in viale Storchi. A-n-v'desminghèdi ménga...

SGORGHIGUELO: A-m'arcmànd, a-v'aspêt tótt. E fèe come mè, gnì cun la mama e al papà...

SANDRONE: Tés, mo', c'l'è gnù tèrd... E a-v dêv salutèr da bòun, come l'ha fat in televisiòun Scalfaro, al rezdôr gròs dal Quirinèl... Lò l'ha dét che se l'Italia la se sfòrza l'a-gh la fa. Mè a-v degh: speràm cla se sfòrza, ma sèinza spurchèrs i mudànd! Piotòst, mudnês, dêv da fer cum a-i sèimper fat. E stèe ancárra de piò atachèe a cla piòpa èlta e slanzèda, piantèda ind-l'umbrèghel ed Modna, cla s'ciama Ghirlandèina.